Eenentwintig jaar geleden werd Foodvalley geboren. Voor mij was dat het startpunt van een avontuur dat zestien jaar zou duren. Als eerste directeur mocht ik bouwen aan een ecosysteem dat uitgroeide van een regionale samenwerking tot een internationaal erkend platform voor voedselinnovatie. Terugkijkend zie ik dat de lessen die ik daar leerde niet alleen gelden voor Foodvalley, maar net zo goed voor ecosystemen elders in de wereld– van Libanon tot Nieuw-Zeeland, van Oeganda tot Zwitserland- waar ik aan mocht bijdragen.
De kracht van commitment
Samenwerken klinkt vaak vanzelfsprekend, maar echte samenwerking ontstaat pas als er commitment is. Niet vrijblijvend, maar met inzet en verantwoordelijkheid van alle betrokkenen. Bij Foodvalley gebeurde dat bijvoorbeeld via lidmaatschap: bedrijven betaalden mee, maar werden ook uitgedaagd om actief deel te nemen. Die constructie zorgt voor energie, eigenaarschap en een duidelijke boodschap: samen kom je verder, maar alleen als iedereen bereid is te investeren.
Groeien is leren loslaten
Een ecosysteem bouwen is geen rechte lijn omhoog. Successen en tegenslagen wisselen elkaar af. Juist in moeilijke periodes leer je keuzes maken: wat draagt nog echt bij, en wat niet meer? Soms betekende dat stoppen met activiteiten die ooit succesvol waren, maar inmiddels hun functie hadden verloren. Focus houden én flexibel blijven blijkt de sleutel om duurzaam te groeien.
Voorbij grenzen kijken
Eén van de mooiste inzichten: samenwerking houdt niet op bij regiogrenzen. Voedsel, gezondheid en duurzaamheid zijn mondiale thema’s. Foodvalley, bijvoorbeeld, ontwikkelde zich daarom tot een knooppunt waar Nederlandse kennis en ondernemerschap verbonden werden met internationale partners. Die blik naar buiten zorgde voor nieuwe kansen en gaf extra betekenis aan het werk dat lokaal begon.
De vonk die beweging brengt
Of het nu gaat om bedrijven, kennisinstellingen of overheden: mensen gaan pas echt bewegen als ze geraakt worden. Die vonk – het gevoel dat er samen iets bijzonders kan ontstaan – is de rode draad door alle succesvolle ecosystemen. Inspiratie, energie en lef maken het verschil tussen een netwerk dat blijft praten en een ecosysteem dat daadwerkelijk impact heeft.
Zeven bouwstenen
Na vele jaren en projecten, in binnen- en buitenland, keer ik steeds terug naar dezelfde zeven lessen:
- Creëer commitment
- Blijf nieuwsgierig
- Wees toegankelijk
- Vermijd bureaucratie
- Durf autonoom te handelen
- Communiceer concreet
- Leer van (inter)nationale partners
Dit zijn geen loze kreten, maar bouwstenen die in elke context opnieuw hun waarde tonen.
Klaar om de volgende stap te zetten?
Achter deze lessen schuilt een wereld van praktijkervaring, ‘do’s & don’ts’ en concrete handvatten. Benieuwd hoe je deze kunt toepassen in jouw organisatie of sector? Neem gerust contact op of sluit je aan bij onze ééndaagse training ‘Ecosysteemgericht werken’. Want de toekomst van innovatie vraagt om samenwerking – en om het delen van de vonk die verandering in gang zet.
#InnovationEcosystems #EcosystemThinking #Samenwerking #Foodvalley #FoodInnovation #Voedseltransitie #ClusterDevelopment #Sustainability #Eiwittransitie #AgriFood #Leadership #EcosystemNavigators