Brainport Industries Campus
De Brainport Industries Campus (BIC) in Eindhoven is hét innovatie- en productieknooppunt van de hightech maakindustrie in Nederland. MKB-bedrijven, kennisinstellingen en partners werken hier onder één dak aan de technologie van morgen. BIC is uniek door de clustering van bedrijven die als gezamenlijke keten onderdelen leveren aan bedrijven zoals ASML, Fokker en Philips. Maar hoe zorg je dat die samenwerking echt tot leven komt in de dagelijkse praktijk? In 2022 werd Ecosystem Navigators gevraagd om te helpen BIC te laten functioneren als écht ecosysteem om de beoogde groei van de campus te kunnen realiseren.
Over BIC
De ontwikkeling van BIC is vanaf het begin een initiatief uit de markt geweest. SDK Vastgoed en haar partner realiseerden samen het eerste campusgebouw (BIC1) en namen, samen met de gemeente Eindhoven en de provincie Noord-Brabant, het initiatief voor een campus ontwikkelorganisatie die samenwerking en innovatie zou aanjagen. Ecosystem Navigators werd gevraagd om die organisatie vorm te geven.
Chris Karman kreeg van hen de opdracht om als kwartiermaker deze campus ontwikkelorganisatie op te zetten: “De hardware – het gebouw – stond er: twee enorme vleugels met productiefaciliteiten en een atrium waar iedereen elkaar kan ontmoeten. Maar de software – de samenwerking tussen bedrijven en organisaties, zowel binnen als buiten BIC – kon nog wel een impuls gebruiken. Zeker omdat dit gebouw slechts een eerste stap is richting een grootse doorontwikkeling van de campus. De initiatiefnemers hadden het fundament al goed gelegd, maar voor een doorontwikkeling op deze schaal was een meer geprofessionaliseerde aanpak nodig.”
Veel bedrijven hielden hun deuren gesloten vanwege vertrouwelijke projecten. “Begrijpelijk,” zegt Chris, “maar dat is niet waar je zo’n campus voor opricht. Juist door precompetitief samen te werken – dus in de vroege fase van innovatie – kun je sneller en slimmer ontwikkelen. Dan moet je wel delen wat je doet.” Het centrale atrium bood daar een uitgelezen kans voor. Robotbouwer Yaskawa plaatste er zelfs zijn internationale showroom, waardoor BIC zichtbaarder werd voor bezoekers, studenten en bedrijven van buitenaf.
Soms moet je eerst iets oplossen voordat je samen vooruit kunt
Om de samenwerking op gang te brengen, zette Chris in op een aanpak van vertrouwen, verbinding en pragmatiek. “Ik was continu in gesprek: rondlopen op de campus, bellen, afstemmen. Elke partij heeft zijn eigen tempo en belangen. Dan is goed luisteren essentieel. Waar lopen bedrijven tegenaan? Waar liggen kansen?”
“Hoe zorgen we dat iedereen zich in de plannen kan vinden en dat er toch ruimte is om te bewegen?” – Chris Karman, Ecosystem Navigators
Een voorbeeld: personeelskrapte. “Iedereen heeft moeite om technisch talent te vinden. Door HR-managers samen te brengen ontstonden mooie gesprekken. Bedrijven verwezen sollicitanten naar elkaar door of deelden personeel. Dat was niet het doel op zich, maar het effect van vertrouwen.” Brandjes blussen hoorde er ook bij. “Niet dat het in mijn opdracht stond, maar je bouwt pas aan samenwerking als mensen zich gehoord voelen. Soms moet je eerst iets oplossen voordat je samen vooruit kunt.” Brandjes blussen hoorde er ook bij. “Niet dat het in mijn opdracht stond, maar je bouwt pas aan samenwerking als mensen zich gehoord voelen. Soms moet je eerst iets oplossen voordat je samen vooruit kunt.”
Verbinding met regionale campussen en omgeving
Tegelijkertijd was het belangrijk dat BIC zich naar buiten toe verankerde. “Eindhoven kent meerdere campussen: TU/e, High Tech Campus, Automotive Campus. BIC moest daarin zijn eigen positie vinden en tegelijkertijd bruggen slaan naar de regio. Die gesprekken zijn nog steeds gaande, zeker met het oog op de geplande uitbreidingen naar BIC 2, 3, 4, 5 en 6, waar de basis nu voor is gelegd.”
Ook acquisitie speelde een rol. “Het gaat niet alleen om wie er nu op BIC zit, maar vooral om hoe het ecosysteem groeit,” legt Chris uit. “Je wilt bedrijven aantrekken die de hightech maakindustrie echt verder helpen. Maar belangen kunnen botsen. Een gebouweigenaar wil graag dat alles verhuurd wordt, terwijl andere partijen vooral kijken naar wíe zich vestigt. Als je de conceptwaarde van de campus wilt bewaken, moet je daarin stevig positie kiezen.”
Om die strategische keuzes scherp te krijgen werkte Chris nauw samen met business developer Ruben Fokkema van Brainport Development. “Ruben bracht in kaart welke technologieclusters ruimte nodig hebben om te innoveren en uit te groeien tot sterke, nieuwe bedrijven. Denk aan nieuwe materialen, productietechnieken, micro-elektronica en energietechnologie. Dat hielp enorm in het gesprek over toekomstige uitbreiding.”
Het was aanvankelijk wel een uitdaging om bedrijven ervan te overtuigen om zich op BIC te vestigen. “Veel ondernemers stoppen hun pensioen in de stenen van hun eigen pand,” aldus Chris. “Huren op een relatief dure campus is dan niet vanzelfsprekend. Maar door de internationale aantrekkingskracht van BIC, waar talent en innovatie samenkomen, is dat hier wel gelukt.”
BIC is klaar voor de volgende fase
Eind 2024 droeg Chris het stokje over. “De campus ontwikkelorganisatie staat. Er is een stichting met een sterke Raad van Toezicht en een directeur uit het vakgebied die met energie verder gaat. Dat maakt me trots.”
De basis is ook gelegd voor de volgende fasen: BIC 2, 3, 4, 5 en 6. Met aandacht voor nieuwe bedrijven, energie-infrastructuur, onderwijs en de bredere verbinding met de regio. Juist nu de gemeente Eindhoven het vastgoed van BIC1 heeft overgenomen, is die stevige organisatie van extra belang.
Zes succesfactoren in de aanpak van Ecosystem Navigators
De aanpak van Ecosystem Navigators is gebaseerd op zes succesfactoren: Catalyst (een aanjager van samenwerking), Leadership (gedeelde ambities), Entrepreneurship & Capital, Research & Innovation, Education & Talent en Dynamics (een bruisende ontmoetingsplek). Die pas je flexibel toe, afhankelijk van de fase en context. Van egosysteem naar ecosysteem is daarbij het uitgangspunt: niet de individuele belangen, maar het collectieve succes van het geheel staat centraal.
“Ik ben trots als het systeem doorgaat, als ik weg ben. Dan weet ik zeker dat het niet alleen op mij hing.” – Chris Karman, Ecosystem Navigators
“Ecosystemen ontstaan niet vanzelf,” besluit Chris. Ze hebben sturing nodig. Een neutrale partij die belangen verbindt en zorgt dat plannen ook echt realiteit worden. Dat is precies wat de campus ontwikkelorganisatie bij BIC nu doet.” Maar minstens zo belangrijk is de menselijke kant. Je kunt modellen en structuren bedenken, maar uiteindelijk moeten mensen het samen doen. “Ik ben trots dat het systeem doorgaat, ook nu ik weg ben,” zegt Chris. “Zo weet ik zeker dat het niet alleen op mij hing.”